Kaligrafia - jak zacząć albo spróbować i nie wydać fortuny?

W jaki sposób zacząć przygodę z kaligrafią? Zawsze polecam pójście chociażby na jedne warsztaty (kliknij), gdzie szybko można poznać pewne podstawy. Dla tych, co chcą spróbować już, zanim ruszą się z domu, zebrałam poniższe wskazówki. Moje rady mają za zadanie zaspokoić chęć spróbowania kursywy angielskiej (copperplate script) bez zbędnego wydawania złotówek.

Co jest potrzebne?

Obsadka

- to dzięki niej będziemy mieć wpływ na to, co stalówka przeniesie na papier. Najtańszą jaką znam (firmy Deml) - z naturalnego drewna - można kupić czasem w promocji za około 5 złotych. Jej wadą może być to, że zanurzona łatwo wchłania wszelkie piśmiennicze płyny, czego ślady może pozostawić na palcach. Żeby pobrudzić się trochę mniej można wydać ponad więcej na obsadkę lakierowaną albo pomalować tę surową farbami akrylowymi i nadać jej bardziej osobisty charakter.

Dobra rada: inny komfort pisania odczuje się podczas pisania tzw. obsadką skośną. Cena od około 20 zł za plastikową, ale do nauki np. kursywy angielskiej może okazać się naprawdę przydatna.

Stalówka

- do kursywy angielskiej potrzebna jest taka z ostro zakończoną końcówką. Będzie się nią kreślić cienkie (ruchem do góry) i grube (ruchem na dół) linie, dlatego na początek potrzebna będzie mniej "zniszczalna", czyli umiarkowanie elastyczna i wygrywająca konkurs na niską cenę, czyli np.

Manuscript Extra Fine (widnieje na niej napis: "Leonardt III EF") - można ją kupić za kilka złotych.

Dobra rada: na początek kup co najmniej dwie lub trzy stalówki, ponieważ zanim nauczysz się ją odpowiednio trzymać i prowadzić, może się nieco odkształcić i stać się bezużyteczna.

Dobra rada II: więcej wytrzyma na pewno stalówka ze ściętą końcówką, ale tej użyjemy do nauki zupełnie innych pism, np. rondowego czy fraktury. Dobrze się zastanów od jakiego stylu chcesz zacząć naukę.

Substancja płynna

- czyli rozcieńczona akwarela, tusz, atrament. Bez wnikania w szczegóły składu, powiem tak: atrament (ang. fountain pen ink) jest zazwyczaj najdroższy i nadaje się także do piór wiecznych, akwarelę w postaci płynnej można kupić (Ecoline firmy Royal Talens) albo stworzyć za pomocą farbek i wody (nakładać każdorazowo na stalówkę za pomocą pędzla), a tusz kreślarski może okazać się tanią zabawą w przeróżne kolory. Warto mieć kubeczek z wodą i ręcznik papierowy, ponieważ "substancja płynna" zasycha na stalówce i może ją skleić (udało mi się kiedyś w ten sposób połączyć stalówkę z obsadką na wieki wieków).

Dobra rada: Warto płukać, wyciągać i wycierać piórko do sucha po każdym użyciu.

Źródło obrazu: własne archiwum

Papier

odgrywa ważną rolę w pisaniu. Z reguły dobrze sprawdzają się papiery przeznaczone do kaligrafii oraz jakościowe notesy do journalingu lub zeszyty firmy Oxford. Jeśli chce się mieć bardziej ekonomiczne podejście, polecane są jakościowe papiery do drukarki o gramaturze do 120 gram na metr kwadratowy, np.:

• Double A Premium,
• Clairefontaine DPC,
• Mondi Color Copy, satynowany,
• Navigator 120,
• HP Premium Printer Paper.

Ta krótka lista nie wyczerpuje tematu, ani nie zapewnia znalezienia odpowiedniego papieru, gdyż na komfort pisania na danym papierze ma wpływ także narzędzie, którego się używa, atrament oraz warunki takie jak wilgotność powietrza, czy temperatura. najlepiej o grubości do 120 gram na metr kwadratowy).

Dobra rada: jeśli okaże się, że na papierze, z którego chcesz skorzystać robią się tzw. pajączki, spryskaj go lakierem do włosów i odczekaj aż wyschnie. Powierzchnia stanie się o wiele przyjemniejsza do pisania.

Liniuszek 

Na czystej kartce można wydrukować sobie liniuszek odpowiedni do kursywy angielskiej - można taki znaleźć lub wygenerować w internecie (np. tutaj albo tutaj).

Samodzielnie stworzyć linie pomocnicze też się da - narysować linie w odstępach - na początek - nie mniejszych niż 9 mm : 6 mm : 9 mm, a nawet 12 mm : 8 mm : 12 mm i przeciąć kolejnymi liniami pod kątem 55 stopni (dla kursywy angielskiej).

Dobra rada: Osoby drukujące linie pomocnicze za pomocą drukarki atramentowej czasem zauważają rozlewanie się tuszu w miejscu nadruku, dlatego kartki z liniami lepiej użyć jako podkładki:

• z wykorzystaniem light pad'a,
• lub bez light pad'a, ale wtedy radzę użyć do pisania cieńszej kartki, np. o gramaturze 80.

Zanim użyjesz stalówki...

Nie zdziw się, że ekolina spływa po niej jak po nawoskowanej szybie. Piórko należy odpowiednio przygotować do pracy, czyli oczyścić z cieniutkiej warstwy ochronnej, która zapobiega rdzewieniu (później już trzeba będzie dbać o to, aby była sucha). Są różne sposoby radzenia sobie z tą osobliwością nowej stalówki:

• włożenie do buzi i "wypłukanie" śliną (mam nadzieję, że nikt nigdy stalówki nie połknął),
• wyczyszczenie: cifem, pastą do zębów, płynem do naczyń, benzyną ekstrakcyjną, zmywaczem do paznokci..., a następnie wypłukanie oraz wysuszenie,
• wymoczenie w gorącej wodzie (ale nie wrzątku) z detergentem,
• wbicie w ziemniak,
• opalenie nad płomieniem świecy lub zapalniczki - przytrzymanie stalówki z każdej strony nad płomieniem, nie dłużej niż przez 2-3 sekundy. Lepiej krócej niż dłużej, aby nie zniszczyć narzędzia. Uwaga! Przy tej metodzie stalówka bardzo szybko staje się gorąca, dlatego po opaleniu, należy odczekać najlepiej kilka minut, a następnie wytrzeć ją z pozostałości dymu i wypróbować - jeśli zniknął efekt "niewidzialnej wycieraczki", a stalówka się nie skrzywiła, narzędzie jest gotowe do użycia.

Dobra rada: znajdź sposób bezpieczny, skuteczny oraz wygodny dla Ciebie.

...albo po prostu

ołówek (najlepiej miękki, nawet 9B, ale HB też się nada) i kartka. Za pomocą tych narzędzi można robić rozgrzewkę, ćwiczyć owale, szlaczki, ozdobniki, trzymanie, delikatne prowadzenie narzędzia, dociskanie itd. Doceń ołówek.

Dobra rada: Przekątna pionowego prostokąta o wymiarach 3 cm na 4 cm stworzy nam odpowiedni dla kursywy angielskiej kąt pochylenia liter. 

Gdzie szukać narzędzi?

Nie w każdym zakątku świata znajdziemy składzik z cudami kaligraficznymi, dlatego przygotowałam post ze sklepami wirtualnymi: Internetowe sklepy dla miłośników liter, pisania i nie tylko.

Przydatne publikacje:

• Ewa Landowska, "Piękna litera. Kursywa angielska" - fachowa literatura, piękne wzory i szczegółowo opisane litery z możliwością dokupienia zeszytu ćwiczeń;
• Grzegorz Barasiński, "Copperplate" - praktyczne wskazówki i inspiracje;
• Stefan Tatuch, "Nauka pisma użytkowego i ozdobnego" - podróż prawie 100 lat wstecz do szkolnej nauki kaligrafii;
• ...i wiele innych w Wirtualnej Bibliotece Kaligrafii i Liternictwa.

Czy mogę jeszcze w czymś pomóc?

Monika - kaligrafuję i tworzę treści