Wirtualna Biblioteka Kaligrafii i Liternictwa

*Aktualizacja: 23.11.2024

Witam w Wirtualnej Bibliotece Kaligrafii i Liternictwa!

Welcome to the Virtual Calligraphy and Lettering Library!

Willkommen in der Virtuelle Kalligraphie- und Schriftbibliothek!

¡Bienvenido a la Biblioteca Virtual de Caligrafía y Letras!

Bienvenue à la bibliothèque virtuelle de calligraphie et de lettrage!

Znajdziesz tutaj manuskrypty, podręczniki do nauki pisma, a dokładniej:

• Książki i podręczniki po polsku
• Książki i podręczniki obcojęzyczne
• Perełki kaligraficzne
• Dla dzieci
• Ćwiczenia, szablony, liniatury
• Strony internetowe

Photo by Zdeněk Macháček on Unsplash

Książki i podręczniki po polsku

1. Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach, Ala ma pióro-warsztaty projektowania krojów pism inspirowanych kaligrafią = Ala has a pen-workshop on type design based on calligraphy, Katowice 2012 (język polski i angielski)
2. Antuszewicz, M., Kalligrafia polska, rosyjska, francuzka i niemiecka ułożona podług najnowszych zasad, Warszawa 1843
3. Baranowski, M., Specyalna metodyka klasy elementarnej obejmująca Specyalną metodykę nauki czytania na podstawie pisania, a zarazem instrukcyą do nowego Elementarza polskiego, metodykę nauki pisania, (kaligrafii), śpiewu i gimnastyki, Lwów 1892
4. Buzek, K., Elementarz, Cieszyn 1924
5. Czernecki, J., Najdawniejsze wzory pisma polskiego i polskie podręczniki do nauki kaligrafii, Lwów 1902
6. Czernecki, J., Najdawniejsze wzory pisma polskiego i polskie podręczniki do nauki kaligrafii: przyczynek do dziejów pedagogii, dydaktyki i metodyki w szkołach i domach polskich, Lwów 1902
7. Czernecki, J. 1. Jana Januszowskiego Nowy karakter polski z r. 1594 2. Stanisława Serafina Jagodyńskiego: Kalligraphia abo Cancellaria z r. 1695, Lwów 1902
8. Czernecki, J., Podręcznik do nauki kaligrafii dla użytku szkolnego i domowego, Lwów 1904
9. Czernecki, J., Przewodnik do wzorów pisma ozdobnego, Lwów 1897
10. Czernecki, J. Stanisława Serafina Jagodyńskiego "Kalligraphia abo Cancellaria" z r. 1695, Lwów 1903
11. Czernecki, J., Znaczenie działu złotego w estetyce i kaligrafii, Lwów 1903
12. Dawid, J. W., Osterloff, W., Szyc, A., Metodyczny kurs nauk. Rok I i II. Nauka o rzeczach. Nauka czytania i pisania. Arytmetyka. Kaligrafia, Warszawa 1898
13. Favarger, Niezawodna sztuka pięknego i spiesznego pisania w dwudziestu pięciu lekcyach a nawet bez nauczyciela, Warszawa 1847
14. Feldmann, K., Nowa oryginalna metoda nauki pisania do użytku szkolnego i domowego: na podstawie taktowo-grupowego systemu stopniowo przeprowadzona, Kraków 1879
15. Guhra, P., Kaligraficzne wzory polskie: dla szkół wyższych i elementarnych, miejskich i wiejskich oraz do prywatnego użycia i wydoskonalenia się w sztuce pisania, Gniezno 1783
16. Gołębiowski, J., Nauka pisania na nowych poglądach, Lwów 1917
17. Ingold, T., Rysowanie, pisanie i kaligrafia, "Teksty Drugie" 2015 - antropologiczne rozważania
18. Instrukcya dla nauczycieli kaligrafii w gimnazyach i szkołach obwodowych, 1824 (język polski i rosyjski)
19. Jagodyński, S. S., Kalligraphia abo cancellaria, Kraków 1695
20. Kalligrafia polska, francuska, łacińska, niemiecka i ruska dla młodzieży polskiej ułożona, Wrocław 1833
21. Kopczyński, A. O., Nauka o dobrém piśmie, Warszawa 1807
22. Litwinowicz-Droździel, M., Oko i ręka. Piśmienności wieku XIX, "Teksty Drugie" 2015
23. Majewski, P., Męka kopisty i rozkosz kaligrafa. Przyczynek do problemu psychodynamiki pisma w europejskim średniowieczu, "Teksty Drugie" 2015
24. Mikulski, A., J. oraz Wojcik, S. (ilustracje), Kozera, E., Elementarz powszechny, Lwów 1930
25. Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, Program gimnazjum państwowego: gimnazjum niższe. Część IV. Nauka, rysunek, praca ręczna, śpiew, Warszawa 1925 (Inne wydania: 1919, 1922, 1928)
26. Program do wykładu kaligrafii, Warszawa 1855 (język polski i rosyjski)
27. Promyk, K., Wprawy w piękne pisanie piórem, czyli wzory kaligraficzne przenośne z objaśnieniami i radami dla uczących i uczących się, Warszawa 1906
28. Rakoczy, M., Materia, ciało, wizualność czyli jak lepiej zrozumieć pisanie, "Teksty Drugie" 2015
29. Rakoczy, M., Szkoła, pismo, reprodukcja – między antropologią edukacji a teorią piśmienności, "Teksty Drugie" 2014
30. Szablowski J., Tatuch, S., Podręcznik do nauki kaligrafii, Lwów 1904
31. Szretter, P., Nauka pięknego pisania (kaligrafii). Wskazówki dla nauczycieli i uczniów, Warszawa 1889
32. Szumski, T., Wzory pisania charakteru polskiego, francuzkiego, niemieckiego, i rossyiskiego, podług nayłatwieyszey metody ułożone i własnym kosztem wydane, Poznań 1810
33. Szybiński, D. G., Sztuka pisania w trzech rozdziałach wyięta z encyklopedyi i pożytecznymi przydatkami pomnożona, Warszawa 1781
34. Śliwka, J., Materyały do kaligrafii zastosowane do gramatyki języka polskiego z dodatkiem niemieckim, Cieszyn 1894
35. Tatuch, S., Nauka pisma użytkowego i ozdobnego: podręcznik dla nauczycieli i uczniów seminariów nauczycielskich, Lwów 1927
36. Wocalewski, B., T., Strzecha rodzinna. Nauka czytania i pisania. Część 1, Łódź 1906
37. Zasady kaligrafii Karstera, czyli Amerykański sposób nauczenia się łatwo, porządnie i pięknie pisać, podług danego wzoru, z opisem wynalezionego do tego celu narzędzia (z rycinami), Warszawa ok. 1820

Książki i podręczniki obcojęzyczne

1. Aldrovani, U., Manuscript in italian hand, Bologna, ok. 1560-1600 (język włoski).
2. All the initials and ornaments used by the Elzevier dinasty.
3. Alphabet Book, XVI w.
4. Alphabet orné, XVIII w.
5. Amphiareo da Deffara, V., Opera di frate Vespasiano Amphiareo da Ferrara dell’ordine minore conventvale, nella qvale s’insegna a scrivere varie sorti di lettere, 1572 (język włoski)
6. An Encyclopedia of Monograms, New York
7. Anon, The Young clerk’s assistant, or penmanship made easy…, 1733.
8. Arrighi, L. V., Il modo de temperare le penne…, 1523 (język włoski).
9. Arrighi, L. V., La Operina, Roma 1522 (język włoski)
10. Ayres, J., Tutor to penmanship, 1698
11. Baildon, J. & Beauchesne, J. de, A booke containing diverse sortes of hands, 1571 (język angielski).
12. Beauchesne, J. de, Le Tresor d’escriture, auquel est contenu tout ce qui est requis & nécessaire à tous amateurs dudict art., Lyon 1580 (język francuski)
13. Beauchesne, J. de, Specimens of calligraphy, ok.1610 (język francuski).
14. Beaulieu, Exemplaires du Sieur Beaulieu : où sont monstrées fidellement toutes sortes de lettres et caracteres de finance…, 1599 (język francuski)
15. Bickham, G., Youth’s Instructor in the art of numbers, 1730
16. Bickham, G., The Universal Penman, 1741
17. Billingsley, M., The Pen’s Excellencie or the secretaries delighte, 1618
18. Blanco, C., several broadsides, 1598, Karty: Pierwsza, Druga, Trzecia, Czwarta.
19. Boers, B., Untitled writing manual, końc. XVII w.
20. Boers, B. & Boers, M., Album with calligraphic examples, ok.1660.
21. Boissens, C., Groote ende kleine capitalen tot dienst der penn’constlievende, ok.1594-1610 (język niderlandzki)
22. Boissens, C., Grammato-graphices, 1605 (język łaciński)
23. Boissens, C., Promptuarium variarum scripturarum…, 1594
24. Book of hours, 1524
25. Book of hours, of Premonstratensian use, 1500 (język francuski i łaciński)
26. Cabreea Rodriguez, Á., La escritura gótica libraria: su trazado y técnica de ejecución, 2009 (język hiszpański)
27. Carpentier, J., Exemplaer Boeck, 1618 (język niderlandzki)
28. de la Chambre, J., Exemplaer-boeck inhoudende verscheijden geschriften…, 1649 (język niderlandzki)
29. Champion, J. & Bland, J., Penmanship illustrated, 1759.
30. Cresci, F., Essemplare di piu sorti lettere, 1583 (język włoski)
31. Cresci, F., Il Perfetto Scrittore, 1570 (język włoski).
32. Cresci, G. F., Il perfetto cancellaresco corsivo, Roma 1579 (język włoski)
33. Cocker, E., Arts glory, or the Penman’s treasury, 1657.
34. Cocker, E., Magnum in Parvo ; or, the Pens Perfection…, (lub ten link) 1672.
35. Cocker, E., The pen’s transcendencie…, 1657
36. Cocker, E., The pen’s triumph, 1658.
37. Cornelisz, O., Collection of manuscripts, 1615
38. Curione, L., Folder with loose pages, with no title page…, 1593
39. Curione, L., Il Cancelliere…, 1582
40. Curione, L., Il teatro delle cancellaresche, 1593
41. Curione, L., La notomia delle cancellaresche corsiue, & altre maniere di lettere, 1588 (język włoski)
42. Dutch Book of Hours
43. Fanti, S., Theorica et pratica de modo scribendi…, 1514 (język włoski).
44. Fopsz Lely, L., Ieughts nut'lijck A.B.C. Vervatende meest alle de voornaemste, 1614 (język niderlandzki)
45. [Fragment eseju o sztuce kaligrafii], XVIII w. (język chiński)
46. Franco, G., Il Franco modo di scrivere Cancellaresco moderno…, 1595.
47. Fugger, W., Ein nutzlich vnd wolgegrundt Formular Manncherley schöner schriefften, 1562 (język niemiecki)
48. Gagliardelli, S., Soprascritte, 1583
49. le Gangneur, G., La Technographie ou brieve methode pour parvenir à la parfaite connoissance de l’ecriture françoyse ; La Rizographie ou les sources, elémens et perfecçions de l’ecriture italienne… ; La Caligraphie ou belle écriture de la lettre grecque (trzy książki w jednym woluminie), 1599 (język francuski)
50. Gaskell, G. A., The Penman's hand-book, New York, 1883.
51. Geissler, J. F. W., Anweisung zur Dreßdner Cantzleymäßigen Schreib-Art, Erster Theil, der Schreiblustigen Jugend zur Nachahmung gefertigt, Dresden ok. 1750
52. Geissler, J. F. W., Derer Orthograph- u. Calligraphischen Vorschrifften, nach dermalr. Dreßdner Cantzleymäßigen, Schreib-Art, Zweyter Theil. Der Schreibbegierigen Jugend zu doppelter, Kurzbarkeit herausgegeben, Dresden ok. 1750
53. Hamon, P., Alphabet de Plusieurs sortes de lettres, 1567 (język francuski)
54. Hamon, P., Recueil d’alphabets et d’exemples d’écritures anciennes, 1566 (język francuski)
55. Hercolani, G., Lo Scritor’ Utile, 1574 (język włoski).
56. Heuvelman, J., Exemplaarboek, ok.1660.
57. Heuvelman, J., Stichtich ABC tot nut der jeucht geschreven, 1659.
58. Hondius, J., Theatrum Artis Scribendi, 1614 (język łaciński)
59. Horae romanae
60. van den Horicke, B., Livre contenant plusieurs sortes d’escritures avecq divers traicts…, 1633 (język francuski)
61. van den Horicke, B., Schreibmeisterbuch…, 1632 (różne języki)
62. Houthusius, J., Exemplaria Sive Formvlæ, 1591
63. Iciar, J. de, Arte subtilissima, por la qual se enseña a escreuir perfectamente…, 1553 (język hiszpański)
64. Iciar, J. de, Recopilacion subtilissima: intutilada Orthographia practica…, 1548 (język hiszpański)
65. Johnston, E., Writing & Illuminating & Lettering, London 1942
66. Klepp, G., Theatrum Emblematicum, 1623 (język łaciński)
67. Koch, R., Das Schreibbüchlein. Eine Anleitung zum Schreiben, Kassel 1939 (język niemiecki)
68. Komans, M., Dienstige voorschriften voor de leergierige in de schrijvkonst, około 1690 (język holenderski)
69. Komans, M., Inleiding tot de Schryvkonst, około 1690 (język niderlandzki).
70. van der Laech, W., Exemplaer van verscheyde schriften… Vol. 1, 1644.
71. Lambert, F., Letter Forms: 110 Complete Alphabets, New York, 1972
72. Lancel, H., de Swaef, S., Gedichten van verscheijde poëten…, 1628 (język holenderski)
73. Lancione, S., Forma del bene… scrivere, 1610
74. Lucas, F., Arte de escrivir…, Madrid 1608 (język hiszpański)
75. Materot, L., Les œuvres de Lucas Materot…, 1608.
76. Mercator, G., Literarum latinarum, 1540 (język łaciński)
77. Murakk'a Album miniatur oraz pięknej kaligrafii przez Mahmuda an-Niszaburi kaligrafa szacha Ismaila Safavi, XVI-XVII
78. Molns, W., The Penman’s Repository, 1795
79. da Monte Regale, C., Vn novo et facil modo d’imparar’ a scriuere, 1576
80. Mueller, R., Deutsche Vorschriften, Leipzig 1804 (język niemiecki)
81. Muster Alphabete
82. Navarro, M., Javier, F., Las formas artísticas de la tipografía y la caligrafía como vehículo histórico de expresión del Zeitgeis, 2014 (język hiszpański)
83. Neudorffer, J., Ein gute Ordnung und kurtze unterricht der fürnemsten grunde…, 1555 (język niemiecki)
84. Palatino, G. B., Compendio del gran volvme de l'arte del bene et leggiadramente, 1578 (język włoski)
85. Paillasson, L'Art d'ecrire réduit a des démonstrations vraies et faciles, avec des explications claires, pour le Dictionnaire des Arts, Paris 1763 (język francuski)
86. Paulini, G., [Alphabet orné : recueil factice], 1570
87. Perling, A., 10 plates with traits de plume, około 1693.
88. Perling, A., Album met schrijfvoobeelden van Ambrosius Perling, około 1685
89. Perling, A., Exemplaar Boeck inhoudende verscheijde nodige geschriften…, 1679 (język holenderski)
90. Perling, A., Schat Kamer van verscheyde geschriften, 1685 (język holenderski)
91. Perret, C., Exercitatio alphabetica, 1569 (język łaciński)
92. Picchi, C., Libro primo di cancellaresche corsive, Roma 1609 (język włoski)
93. Pisani, F., Il libro primo di cancellaresche, corsive, mercantile et diverse maniere di lettere bastarde , Genova 1620 (język włoski) 
94. Posselius, L’Art d’Ecrire Nouvellemt mis au Jour Pour L’instruction de la Jeunesse, 1600-1700 (język francuski)
95. Prashād, D., Arzhang-i cīn, (język urdu, pismo perskie)
96. Romano, G., Il primo libro di scrivere di Iacomo Romano…, 1589 (język włoski)
97. Sambix, V., A manuscript (oraz tutaj), około 1600 (język francuski)
98. Scalzini, M., Il Secretario…, 1581 (język włoski)
99. Scalzini, M., Varie e diverse maniere di lettere cancelleresche, correnti, formate et formatelle, 1575 (język włoski)
100. Sciena, A., Opera del reverendo padre don Avgvstino da Sciena, monaco certosino: nellaquale s’insegna a scriuere varie sorti di lettere, Venetia 1573 (język włoski)
101. Scipione, L., Examples of the Chancery hand, Roma 1598 (język włoski)
102. Shelley, G., Second part of Natural Writing, 1714
103. Shelley, G. & Seddon, J., The Penman’s Magazine, 1705
104. Silvius, W., Variarum Scripturarum Exempla, 1550
105. Solo, D. X., Grunge Alphabets: 100 Complete Fonts, New York 1998
106. Strahowsky, [Schreibkunst], Wrocław ok. 1774 (język niemiecki)
107. Staepsens, J., Des Schreibe-Meister, Leipzig ok.1740 (język niemiecki)
108. Strick, M., Christelycke A. B. C. ..., 1611 (język holenderski)
109. Strick, M., Fonteyne des levens dat is schoone…, 1624 (język holenderski)
110. Strick, M., Schat oft voorbeelt ende verhooninge van verscheijden, geschriften ten dienste vande…, 1618
111. Strick, M., Tooneel. Der loflijcke schrijfpen, 1609 (język holenderski)
112. Surroca y Grau, J., Resumen de las conferencias caligráficas, Madrid 1902 (język hiszpański)
113. Tagliente, G. A., Lo presente libro insegna la vera arte de lo excellente scriuere (…), 1524 (język włoski)
114. Tagliente, G. A. Thesauro de scrittori, opera artificiosa laquale con grandissima arte si per pratica come per geometria insegna a scrivere diverse sorte littere... Tutte extratte da diversi et probatissimi auttori, e massimamente da lo preclarissimo Sigismundo Fanto,... intagliata per Ugo da Carpi..., 14..-15.. (język włoski)
115. Stonyhurst Gospel, VIII w.
116. Theodore Psalter, 1066
117. Tomkins, T., The beauties of Writing, 1777
118. Ulrici, A. G., Vorschriften zum Schönschreiben für die Schulen in Schlesien, Glogau 1772 (język niemiecki)
119. Vanden Steene, E., Untitled book containing calligraphy models, ok. 1676.
120. van de Velde, J., Deliciae variarum, insigniumque scriptuarum, 1604 (język fracuski)
121. van de Velde, J., Duytsche exemplaren van alderhande gheschrifften Seernütende bequaem…, 1620 (język holenderski)
122. van de Velde, J., Exemplaer Boec inhoudende alderhande’ Gheschriften…, 1607 (język holenderski)
123. van de Velde, J., Het eerste deel der Duytscher ende Franscher Scholen exemplaer-boeck, 1614 (język holenderski)
124. van de Velde, J., Manuscript. Livre de calligraphie, ok.1598 (język niderlandzki).
125. van de Velde, J., Schoonschrift van Jan van den Velde, ok.1600 (język niderlandzki).
126. van de Velde, J., Spieghel der Schijfkonste, 1605 (język niderlandzki).
127. Verovio, S., Essemplare di XIIII lingue principalissime, 1587
128. Verovio, S., Il Primo Libro Delli Essempi, 1587
129. de Vries, S., Lust-hof der Schrijf-konste gheschreven…, 1610 (język holenderski)
130. Wyss, U., Libellus valde doctus elegans, & utilis, multa et varia scribendarum literarum genera complectens, Bergeri 1564 (język łaciński)

Perełki kaligraficzne

(zbiory oraz manuskrypty)

1. Bening, S. The Book of hours (Golf Book), 1540
2. Codex Gigas (Wielki Kodeks, Wielka Księga), jak podaje Wikipedia - największy istniejący średniowieczny manuskrypt na świecie. Zawiera Stary oraz Nowy Testament i dodatki. XIII wiek, Czechy
3. Kodeks wyszehradzki (ewangeliarz z końca XI wieku),
4. Muzeum Kaligrafii i Historii Pisma, podobnie jak ta biblioteka, istnieje jedynie wirtualnie.
5. Sforza hours (The Book of Hours), 1490-1521
6. The J. Paul Getty Museum (wyszukiwaniu pomagają słowa kluczowe związane z technikami tworzenia, np. folia, atrament, malarstwo temperowe, złoto, metale). Spójrzcie np. na to Mira calligraphiae monumenta.

Dla dzieci

1. Alphabet & Numbers (aplikacja) - English Handwriting Game -ZBP - pisanie literek w stylu angielskim.
2. Calligrapher (aplikacja) - pisanie po ekranie za pomocą różnych narzędzi.
3. Concepts (aplikacja) - wygodna, jeśli mamy zamiar napisać coś cyfrowo, ale „odręcznie”. 
4. LazyDog (aplikacja) - nauka pisania kilku stylów kaligraficznych.
5. Mądre Literki (aplikacja) - nauka pisania polskich literek według polskich norm. Z tego, co wiem - aplikacja stworzona przez ojca dla swojego dziecka.

Ćwiczenia, szablony, liniatury do pobrania

1. Calliforma - generator liniatur
2. Calligrafun - darmowe arkusze ćwiczeń do kaligrafii nowoczesnej
3. Catifolia - podstawowe ćwiczenia copperplate
4. Crazy Little Polka - ćwiczenia podstawowych kształtów
5. Copperplate Script Manual - Essential Information Extracts, Paul Antonio
6. Kaligrafia.info - generator arkuszy do nauki kaligrafii
7. Krzyżówki historyczno-kaligraficzne
8. Linocat - podstawowe ćwiczenia italiki
9. Paper Concept - Kaligrafia
10. Paper Concept - Kaligrafia nowoczesna
11. Piękne Słowa - napis "Wiosna" do kolorowania
12. The Italian Hand, czyli kursywa włoska wg van der Helde'go
13. The Palmer Method of Business Writing

Strony internetowe

1. Dawne pismo - tu znajduje się m.in. słowniczek pojęć związanych z tekstem czy ćwiczenia w odczytywaniu starych pism.
2. Gluk - polskie darmowe fonty.
3. Indeks Polskich Krojów Pisma - Gdy odkryłam tę stronę... serce zabiło mi mocniej (szukałam polskich fontów do tworzonego właśnie kalendarza). Strona ma charakter głównie informacyjny. Poza krojami alfabetu łacińskiego, prezentuje także np. pismo gruzińskie, starocerkiewne, hebrajskie, a nawet... klinowe.
4. Internetowe sklepy dla miłośników liter, pisania i nie tylko - te linki pomogą Ci zrobić zakupy, jeśli biblioteka okazała się wystarczająco inspirująca.
5. Kaligrafia w Polsce i po polsku - linki do stron polskich kaligrafów, szkół itp.
6. Penna Volans 
7. Perfecta Scriptura et Calligraphia
8. Society for Calligraphy
9. Warszawskie Kroje - darmowe fonty zaprojektowane dla Warszawy
10. Western Medieval Manuscripts (zbiór)

Która z tych publikacji Cię ujęła?

Czy masz jakieś sugestie, pytania lub ciekawe linki?

Chętnie przeczytam w komentarzu lub e-mailu: piekenslowa365@gmail.com.

Monika - tworzę napisy okolicznościowe i dekoracyjne